Nowoczesne leczenie przewlekłego zapalenia zatok obocznych nosa
Stan zapalny zatok przynosowych, spowodowany przez wirusy, zazwyczaj ma przebieg łagodny. Śluzowatej wydzielinie towarzyszy niezbyt wysoka gorączka lub stan podgorączkowy, czasem bóle mięśni czy brzucha. Leczenie ostrego zapalenia zatok może potrwać nawet do trzech tygodni, chociaż zazwyczaj po zastosowaniu leków przepisanych przez lekarza, poprawa następuje znacznie szybciej. Jeśli terapia nie przyniesie oczekiwanych efektów, ostry stan zapalny może przejść w proces przewlekły. W tym czasie dolegliwości mogą ustąpić na kilka-kilkanaście dni, ale potem znowu powracają, czasem ze zdwojoną siłą. Lekarze mówią o takim stanie: nawracające zapalenie zatok przynosowych. Gdy problemy z zatokami utrzymują się powyżej trzech miesięcy, wówczas istnieje prawdopodobieństwo, że cierpisz na ich przewlekłe zapalenie. Jeżeli podejrzewamy proces przewlekły, wtedy kontakt z laryngologiem jest niezbędny.
Wiele osób nie wierzy w skuteczne wyleczenie zatok. Pogląd ten to skutek osobistych, fatalnych doświadczeń chorych, albo zasłyszanych opinii. Lekarze przyznają, że nie są one zupełnie pozbawione uzasadnienia. Ocenia się, że problemy z zatokami wracają u ok. 20% chorych, mimo prawidłowo zastosowanego leczenia farmakologicznego lub operacyjnego. Wynika to prawdopodobnie ze złej budowy anatomicznej nosa, małżowin nosowych, ujść zatok. Z tego powodu w leczeniu operacyjnym stosowane są zarówno klasyczne metody operacyjne zatok oraz obok nich nowoczesne, endoskopowe (FESS) z użyciem shaverów, nawigacji komputerowej itd.
Funkcjonalna endoskopowa operacja zatok (FESS) stanowi podstawową metodę leczenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym z dostępem przez otwory nosowe bez nacinania powłok skórnych twarzy lub śluzówki jamy ustnej. Dzięki zastosowaniu endoskopu optycznego wraz z zestawem mikrochirurgicznych narzędzi, możliwe jest precyzyjne usunięcie wszystkich nieprawidłowych zmian, blokujących drożność zatok przynosowych w tzw. kompleksie ujściowo-przewodowym, np. przerosty błony śluzowej, polipy oraz nieprawidłowe struktury kostne.
Dużym osiągnięciem w ostatnich lat w chirurgii endoskopowej jest nowe dynamiczne urządzenie tnąco-ssące System Shaver. Urządzenie to stosuje się przede wszystkim do usuwania polipów nosa i innych tkanek patologicznych z nosa i zatok. Wsysa ono polip do wnętrza kanału ssaka, a następnie rotujące ostrze odcina tkankę. Pozwala to na skrócenie czasu zabiegu ze względu na minimalizacje uszkodzenia tkanek otaczających, zmniejszenie krwawienia podczas operacji, możliwość stałej obserwacji pola operacyjnego. Stwarza także lepsze warunki do gojenia tkanek z zachowaniem funkcji fizjologicznych, dzięki czemu skraca czas hospitalizacji.
Nowym rodzajem zabiegu jest tzw. balonikowanie - cewnikowanie endoskopowe zatok (CEZ). Metoda ta, od 2006 roku stosowana jest w Stanach Zjednoczonych, od 2008 roku dostępna jest także w Polsce. Podczas zabiegu, do naturalnego ujścia zatok wprowadza się przez nos niewielki cewnik z bardzo wytrzymałym balonikiem. Balonik napełnia się płynem pod ciśnieniem od kilku do kilkunastu atmosfer, co pozwala na udrożnienie ujść zatok, a następnie na wypłukanie z ich wnętrza zalegającej wydzieliny. Po usunięciu cewnika z balonikiem, wcześniej zablokowane ujścia pozostają otwarte dzięki czemu dochodzi do ich prawidłowego funkcjonowania. Podczas balonikowawania nie usuwa się tkanek, jest zabiegiem bezkrwawym, co znacznie podnosi komfort pacjenta, pozwala uniknąć cięć, szwów i opatrunków.
W operacji zatok obocznych nosa stosowana jest również nawigacja komputerowa która pomaga laryngologowi dotrzeć do wszystkich zatok zmienionych zapalnie, usunięcie zmian i minimalizację uszkodzeń otaczających tkanek.
Kolejną nowością jest stosowanie Hydrodebridera. Polega to na wprowadzeniu przez jamę nosa do zmienionej zapalnie zatoki, po wcześniejszym jej udrożnieniu, przewodu zakończonego miękką końcówką. Następnie jamy zatok przepłukiwane są pod ciśnieniem roztworem soli fizjologicznej, do którego dodatkowo można podać antybiotyk lub steryd, zwiększając efektywność leczenia i eradykacji biofilmu bakteryjnego.
Istnienie tak dużej ilości i różnorodności operacji chirurgicznych, endoscopowych, metod nieoperacyjnych oraz farmakologicznych potwierdza, że nie ma jednej w 100 procentach skutecznej metody leczniczej. Dowodzi to konieczności poszukiwań nowych metod leczenia, a pacjentów zobowiązuje do profilaktyki.
W Oddziale Laryngologicznym Szpitala Powiatowego w Nysie wykonujemy operacje zatok obocznych nosa w sposób klasyczny oraz endoskopowy z torem wizyjnym pod dużym powiększeniem, w znieczuleniu miejscowym i ogólnym. W opiece pooperacyjnej wykorzystujemy endoskop giętki firmy Fujinon podarowany Szpitalowi przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy. Stale rozwijamy swoją wiedzę i umiejętności wprowadzając stale nowe techniki operacyjne szkoląc się w kraju i za granicą.
