Streszczenie doktoratu

mjr lek. Dariusz Polaczkiewicz Wojskowa Akademia Medyczna Łódź

ANALIZA WYNIKÓW LECZENIA PRZETOK GARDŁOWO-SKÓRNYCH JAKO POWIKŁANIA W PRZEBIEGU POOPERACYJNYM RAKA KRTANI
Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Promotor

• płk dr hab. n. med. Jurek Olszewski prof. nadzw. WAM

Recenzenci:

• prof. dr hab. n. med. Józef Jordan,

• płk dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz prof. nadzw. WAM.

Streszczenie

Celem pracy była analiza wyników leczenia zachowawczego oraz operacyjnego przetok gardłowo-skórnych jako powikłania pooperacyjnego raka krtani, w zależności od płci, wieku, rodzaju wykonanej operacji na krtani, stopnia zaawansowania choroby nowotworowej (w oparciu o system TNM), wielkości, czasokresu wystąpienia przetoki po laryngektomii i jej leczenia zachowawczego oraz zastosowanej metody rekonstrukcyjnej. Omówiono epidemiologię raka krtani, rys historyczny chirurgii nowotworów głowy i szyi oraz najczęstsze powikłania i współczesne metody rekonstrukcyjne w zakresie głowy i szyi.

Materiał badań stanowiło 688 chorych (średnia wieku 54,8, mediana 50,4), w tym 43 kobiety (6,2%) w wieku 37-80 lat (średnia 54,5, mediana 53,1) i 645 mężczyzn (93,8%), w wieku 30-82 lat (średnia 54,8, mediana 50,4), którzy operowani byli z powodu raka krtani w Oddziale Otolaryngologicznym w Opolu, w okresie od października 1981 do sierpnia 1997 roku. W Oddziale stosowano jednakowy sposób postępowania z chorymi na raka krtani zakwalifikowanymi do laryngektomii. Laryngektomię całkowitą wykonywano z cięcia w kształcie litery ,,U”, a laryngektomię poziomą w kształcie litery ,,T”. Sondę przełykową zakładano przez nos, przed zszyciem gardła dolnego i odżywiano chorych po zabiegu przez 8-10 dni. Plastykę gardła dolnego wykonano przez założenie dwóch warstw pojedynczych szwów mersilenowych, a następne zszywano mięśnie oraz warstwowo tkankę podskórną i skórę. U chorych osłonowo stosowano Cefalosporyny trzeciej generacji oraz Metronidazol, a także drenaż ssący.

Na leczenie zachowawcze przetok składało się przepłukiwanie jej antybiotykiem, wodą utlenioną, zakładano maść Mikulicza, Solcoseryl, drażniono brzegi przetok łyżeczką, 5% lub 10% AgNO3,stosowano opatrunki uciskowe na okolicę przetoki. Leczenie miejscowe wspomagano ogólnym: celowany antybiotyk, leki immunostymulujące, uzupełnianie niedoborów. Po nieskutecznym leczeniu zachowawczym, podejmowano decyzję o interwencji chirurgicznej. W chirurgii rekonstrukcyjnej zamknięcia przetok stosowano szycie wtórne, plastykę wolnym płatem, lub z użyciem mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego oraz przeszczepy skórno-mięśniowe z mięśnia piersiowego większego. Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej w oparciu o test Chi2. Na podstawie uzyskanych wyników wyciągnięto następujące wnioski:

1. Uzyskany w badanym materiale odsetek przetok gardłowo-skórnych (25,7%) mieści się w średnich wartościach i porównywalny jest z wynikami innych ośrodków.

2. W badaniach własnych wykazano zależność między częstością występowania przetok gardłowo-skórnych, a stopniem zaawansowania procesu nowotworowego wg klasyfikacji TNM i wiekiem, co z kolei wpływa na czasokres ich leczenia zachowawczego i operacyjnego.

3. Spośród 177 chorych z przetoką gardłowo - skórną w wyniku zastosowanego leczenia zachowawczego do zamknięcia jej doszło w 81,9% przypadkach i głównie przetok małych, a w pozostałych 18,1% konieczne było leczenie operacyjne.

4. Zamknięcie przetoki gardłowo- skórnej uzyskiwano głównie po zastosowaniu plastyki z użyciem mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego i przeszczepu skórno- mięśniowego mięśnia piersiowego większego.

5. W wyniku przeprowadzonych 45 operacji plastycznych u 32 chorych, zamknięcie przetoki gardłowo- skórnej uzyskano w 90,7% przypadkach, natomiast w pozostałych 9,3% leczenie zakończyło się zgonem z powodu wznowy procesu nowotworowego.


Promotor

• Płk dr hab. n. med. Jurek Olszewski prof. nadzw. WAM

Doktorant

• mjr lek. Dariusz Polaczkiewicz